सौर ऊर्जा प्रणालीचे तीन मुख्य प्रकार: ऑन-ग्रिड, ऑफ-ग्रिड आणि हायब्रिड

सौर ऊर्जा प्रणालीचे तीन मुख्य प्रकार

1. ऑन-ग्रिड - ग्रिड-टाय किंवा ग्रिड-फीड सोलर सिस्टीम म्हणूनही ओळखले जाते

2. ऑफ-ग्रिड - स्टँड-अलोन पॉवर सिस्टम (SAPS) म्हणूनही ओळखले जाते

3. संकरित - बॅटरी स्टोरेजसह ग्रिड-कनेक्ट केलेली सौर यंत्रणा

सौर मंडळाचे मुख्य घटक

सौर पॅनेल

बहुतेक आधुनिक सौर पॅनेल अनेक सिलिकॉन-आधारित फोटोव्होल्टेइक पेशी (पीव्ही पेशी) बनलेले असतात. जे सूर्यप्रकाशापासून थेट करंट (DC) वीज निर्माण करतात. सोलर पॅनेल्स, ज्यांना सोलर मॉड्यूल देखील म्हणतात, सामान्यत: सौर ॲरे म्हणून ओळखले जाणारे तयार करण्यासाठी 'स्ट्रिंग' मध्ये जोडलेले असतात. सौर ऊर्जेचे प्रमाण अनेक घटकांवर अवलंबून असते, ज्यात सौर पॅनेलचे अभिमुखता आणि झुकाव कोन, सौर पॅनेलची कार्यक्षमता, तसेच शेडिंग, घाण आणि अगदी सभोवतालच्या तापमानामुळे होणारे नुकसान.

ढगाळ आणि ढगाळ हवामानात सौर पॅनेल ऊर्जा निर्माण करू शकतात, परंतु ऊर्जेचे प्रमाण ढगांच्या 'जाडी' आणि उंचीवर अवलंबून असते, ज्यामुळे प्रकाश किती जाऊ शकतो हे निर्धारित करते. प्रकाश उर्जेचे प्रमाण सौर विकिरण म्हणून ओळखले जाते आणि सामान्यतः पीक सन अवर्स (पीएसएच) या शब्दाचा वापर करून संपूर्ण दिवसाची सरासरी काढली जाते. PSH किंवा सरासरी दैनंदिन सूर्यप्रकाशाचे तास प्रामुख्याने वर्षाच्या स्थानावर आणि वेळेवर अवलंबून असतात.

सोलर इन्व्हर्टर

सौर पॅनेल DC वीज निर्माण करतात, जी आमच्या घरांमध्ये आणि व्यवसायांमध्ये वापरण्यासाठी पर्यायी विद्युत् (AC) विजेमध्ये रूपांतरित करणे आवश्यक आहे. ही सोलर इन्व्हर्टरची प्राथमिक भूमिका आहे. ‘स्ट्रिंग’ इन्व्हर्टर सिस्टीममध्ये, सोलर पॅनल्स मालिकेत एकमेकांशी जोडलेले असतात आणि डीसी वीज इन्व्हर्टरमध्ये आणली जाते, जी डीसी पॉवरला एसी पॉवरमध्ये रूपांतरित करते. मायक्रोइन्व्हर्टर प्रणालीमध्ये, प्रत्येक पॅनेलला पॅनेलच्या मागील बाजूस स्वतःचे मायक्रो-इन्व्हर्टर जोडलेले असते. पॅनेल अजूनही डीसी तयार करते परंतु छतावरील एसीमध्ये रूपांतरित केले जाते आणि थेट इलेक्ट्रिकल स्विचबोर्डला दिले जाते.

आणखी प्रगत स्ट्रिंग इन्व्हर्टर सिस्टीम आहेत ज्या प्रत्येक सौर पॅनेलच्या मागील बाजूस जोडलेल्या लहान पॉवर ऑप्टिमायझर वापरतात. 

बॅटरीज

सौरऊर्जा साठवणुकीसाठी वापरल्या जाणाऱ्या बॅटऱ्या दोन मुख्य प्रकारात उपलब्ध आहेत: लीड-ऍसिड (AGM & जेल) आणि लिथियम-आयन. इतर अनेक प्रकार उपलब्ध आहेत, जसे की रेडॉक्स फ्लो बॅटरी आणि सोडियम-आयन, परंतु आम्ही सर्वात सामान्य दोनवर लक्ष केंद्रित करू. बऱ्याच आधुनिक ऊर्जा संचयन प्रणाली रिचार्ज करण्यायोग्य लिथियम-आयन बॅटरी वापरतात आणि अनेक आकार आणि आकारांमध्ये उपलब्ध आहेत, ज्या येथे अधिक तपशीलवार वर्णन केलेल्या अनेक मार्गांनी कॉन्फिगर केल्या जाऊ शकतात.

बॅटरीची क्षमता सामान्यतः लीड-ऍसिडसाठी Amp तास (Ah) किंवा लिथियम-आयनसाठी किलोवॅट तास (kWh) म्हणून मोजली जाते. तथापि, सर्व क्षमता वापरासाठी उपलब्ध नाही. लिथियम-आयन आधारित बॅटरी सामान्यत: दररोज त्यांच्या उपलब्ध क्षमतेच्या 90% पर्यंत पुरवू शकतात. त्या तुलनेत, बॅटरीचे आयुष्य वाढवण्यासाठी लीड-ऍसिड बॅटरी सामान्यतः त्यांच्या एकूण क्षमतेच्या 30% ते 40% प्रतिदिन पुरवतात. लीड-ऍसिड बॅटरी पूर्णपणे डिस्चार्ज केल्या जाऊ शकतात, परंतु हे केवळ आपत्कालीन बॅकअप परिस्थितीत केले पाहिजे